Όσλο, Νορβηγία: Κανένα ανθρώπινο μάτι δεν είχε καταφέρει μέχρι σήμερα να θαυμάσει τα Όρη Γκαμπούρτσεφ της Ανταρκτικής, μια πανύψηλη οροσειρά μήκους 1.200 μέτρων που παραμένει θαμμένη κάτω από ενάμισι χιλιόμετρο πάγου.

Ιπτάμενα ραντάρ προσφέρουν τώρα τις πρώτες λεπτομερείς εικόνες, 52 χρόνια μετά την ανακάλυψη της οροσειράς από τον Ρώσο εξερευνητή Γκριγκόρι Γκαμπούρτσεφ. Το μόνο που είχε δει ο Γκαμπούρτσεφ ήταν ελάχιστες βουνοκορφές, ύψους 2.400 μέτρων, που εξέχουν από την επιφάνεια της λευκής ηπείρου.

Τα δεδομένα που παρουσίασε τώρα διεθνής ερευνητική ομάδα αποκαλύπτουν αρχαίες κοιλάδες και κοίτες ποταμών, ακόμα και λίμνες με υγρό νερό, σφραγισμένες κάτω από αιώνιους παγετώνες.

Τα ιπτάμενα ραντάρ της αποστολής σάρωσαν μια περιοχή της οροσειράς ίση με την έκταση της πολιτείας της Νέας Υόρκης.

«Μέχρι σήμερα είχαμε δει μόνο μια εκτίμηση [για το ανάγλυφο του εδάφους] που βασιζόταν σε βαρυτικά δεδομένα» επισήμανε ο Ρόμπιν Μπελ του Πανεπιστημίου Κολούμπια, μέλος της ομάδας με γεωλόγους από επτά χώρες.

Οι εικόνες παρουσιάστηκαν την Παρασκευή στο συνέδριο για το Διεθνές Έτος Πόλων που πραγματοποιείται στο Όσλο.

Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των αρκετών Terabyte δεδομένων που συνέλεξε η αποστολή στα τέλη του 2008 και τις αρχές του 2009, δήλωσε ο Μπελ.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι μέχρι πριν από 14 εκατομμύρια χρόνια τα Όρη Γκαμπούρτσεβ έμοιαζαν με τις ευρωπαϊκές Άλπεις όπως τις γνωρίζουμε σήμερα. Περίπου εκείνη την εποχή η θερμοκρασία στην Ανταρκτική έπεσε απότομα κατά 6-8 βαθμούς Κελσίου και έθαψε τα βουνά κάτω από παγετώνες.

Μάλιστα ολόκληρο το κάλυμμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής, αρκετά μεγάλο για να επηρεάζει το παγκόσμιο κλίμα, πιστεύεται ότι σχηματίστηκε από τους παγετώνες που κυλούν από την οροσειρά μέχρι τον ωκεανό.
Μόνο μερικές βουνοκορφές εξέχουν από την επιφάνεια του πάγου που απεικονίζεται με μοβ (Εικονογράφηση: Μάικλ Στάντινγκερ)
Οι τελευταίες απεικονιστικές μελέτες αποκάλυψαν μεν την μορφολογία των Ορέων Γκαμπούρτσεβ, το μυστήριο όμως παραμένει όσον αφορά το πώς σχηματίστηκαν.

«Τώρα πια γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται για ηφαιστειογενή οροσειρά» ανέφερε η Κάθριν Ρόουζ, ερευνήτρια της βρετανικής γεωλογικής υπηρεσίας και μέλος της ομάδας, σε συνέντευξη που έδωσε στο δικτυακό τόπο Our Amazing Planet.

Απίθανο έως αδύνατο θεωρείται και το ενδεχόμενο τα βουνά να σχηματίστηκαν από την ανοδική κίνηση μάγματος που ανασήκωσε τον γήινο φλοιό, όπως συνέβη για παράδειγμα με τα βουνά της Χαβάης.

«Ακόμα ξύνουμε το κεφάλι μας για το πώς σχηματίστηκαν αυτά τα βουνά και γιατί υπάρχουν ακόμα» σχολίασε ο Ρόμπιν Μπελ.

«Πιστεύω όμως ότι τώρα πια έχουμε τα δεδομένα που χρειαζόμαστε για να λύσουμε το παζλ» είπε.